બેસતું વર્ષ: પરંપરા, પૂજા અને પરિવર્તનનું મહાપર્વ

ગ્રહસ્થિતિ, શુભ સંયોગ અને નવા વર્ષમાં સુખ-સમૃદ્ધિ માટે કરવાના વિશેષ દાન

સમગ્ર ગુજરાત અને વિશ્વભરમાં વસેલા ગુજરાતી ભાષી સમુદાય દ્વારા ‘બેસતું વર્ષ’ (Bestu Varas) તરીકે ઓળખાતું પરંપરાગત નવું વર્ષ દિવાળીના બીજા દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. ‘વર્ષા પ્રતિપદા’, ‘ગુજરાતી સંવત’ અથવા ‘પડવા’ તરીકે પણ જાણીતો આ દિવસ સામાન્ય રીતે કાર્તિક મહિનાના પ્રથમ દિવસે આવે છે.

આ યુગની શરૂઆત સમ્રાટ વિક્રમાદિત્ય દ્વારા ઉજ્જૈનમાં શાકો પર વિજયની યાદમાં કરવામાં આવી હતી.ગુજરાતી નવા વર્ષના દિવસે નાણાકીય સફળતા મેળવવા અને આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરવા માટે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. આ દિવસે વેપારીઓ અને ઉદ્યોગપતિઓ દ્વારા તેમના નવા હિસાબ-કિતાબના પુસ્તકોની શરૂઆત કરવામાં આવે છે, જે આવનારા આખા વર્ષ માટે સમૃદ્ધિ અને સફળતાની કામનાનું પ્રતીક છે.ગુજરાતી સમુદાય આ તહેવારને પરંપરાગત ઉત્સાડ, પરિવારજનોની મુલાકાત અને મીઠાઈઓ વહેંચીને મનાવે છે, જે નવા વર્ષમાં સુખ-શાંતિ અને સમૃદ્ધિની આશા વ્યક્ત કરે છે.

ભારતીય પંચાંગ મુજબ ૨૦૨૫નું વર્ષ અનેક દૃષ્ટિએ વિશિષ્ટ ગણાય છે. શનિ અને ગુરુની સંયોગી સ્થિતિ આ વર્ષે નિર્ણાયક બનશે. ગ્રહસ્થિતિ એવી સૂચવે છે કે આ સમય “પરિવર્તન અને નવી શરૂઆત”નું છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર જ્યારે શનિ ધૈર્ય આપે છે અને ગુરુ જ્ઞાન આપે છે ત્યારે મનુષ્યને નવો વિચાર અને નવી દિશા પ્રાપ્ત થાય છે. તેથી જ અનેક જ્યોતિષો ૨૦૨૫ને “બેસતું વર્ષ” તરીકે ઓળખાવે છે એટલે કે નવા વિચાર, ધૈર્ય અને ધર્મના સમન્વયનું વર્ષ.

આ વર્ષે ઘણા આરોગ્યનાં સૂત્રો સૂચવે છે કે ધીરજ, ધ્યેયબદ્ધતા અને યોજના મહત્વપૂર્ણ રહેશે. ૨૦૨૫માં નવો વ્યવસાય શરૂ કરવાની, નાણાકીય સુધારા લાવવાની તક વધુ રહેશે, પરંતુ રોકાણમાં ઝડપભેર નિર્ણય લેતા પહેલા ઊંડાણપૂર્વક વિચારવું પડશે. નવા વર્ષની સવારે સૂર્યોદય પહેલાં ઉઠી પૂર્વ દિશામાં મુખ કરીને સૂર્યને અર્ગ્ય આપવો

“ॐ घृणि: सूर्याय नमः।”
અને પછી તુલસી, ચોખા અને ગુલાબ અર્પણ કરવું. આ ઉપાય વડે નવા વર્ષમાં નવગ્રહોનો આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે. બેસતા વર્ષમાં કરવાનું દાન અન્નદાન ..જીવનપ્રદાતા માટે શ્રેષ્ઠ દાન.

પૌરાણિક માન્યતા મુજબ, અન્નદાન (ચોખા, ઘઉં, દાળ, અનાજ) કરવાથી ગૃહમાં લક્ષ્મીનો આગમન થાય છે. સ્કંદપુરાણમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે જેમણે અન્નદાન કર્યુ, તેને ભૂખમરણીની ચિંતા કદી નથી. અન્નદાન વૃદ્ધ, ગરીબ, શરણાર્થી અથવા જ તુલસી/ગાયને પણ આપી શકાય છે

ધનની વૃદ્ધિ માટે
ચાંદી, સોનુ, તાંબું અથવા નાણાં ગરીબો, પૂજારીઓ કે ધર્મસ્થળ પર અર્પણ કરવાથી ધનસ્થિરતા મળે છે. લક્ષ્મી તંત્ર અનુસાર, “સંવર્ધન અને પ્રસન્નતા માટે ધનદાન મહત્વપૂર્ણ છે. આ દાન મોટા મન અને શ્રદ્ધા સાથે કરવું જોઈએ માત્ર દેખાવ માટે નહિ.

વસ્ત્રદાન ..સૌજન્ય અને સેવા
કપડાં, રમકડાં અથવા શીતવસ્ત્ર ગરીબ બાળકો, સ્ત્રીઓ અને જરૂરિયાતમંદોને આપવાથી આ વર્ષમાં શુભકાર્ય અને આદર પ્રાપ્ત થાય છે
પુરાણમાં દર્શાવાયું છે કે, “વસ્ત્રદાનથી ઘરમાં હિમ્મત, શાંતિ અને પ્રેમ વધે છે.

વૃક્ષો કે પ્રકૃતિ માટે દાન
વૃક્ષ, ફૂલ, વૃક્ષારોપણ, તુલસીનું છોડ, કે ઉર્જાસભર પ્રકૃતિ રક્ષક ઉપાય કરવો શુભ ગણાય છે. આ સમયે કરેલા દાનથી માત્ર પર્યાવરણ જ બચતું નથી, પણ “પર્યાવરણીય સમૃદ્ધિ અને ધૈર્ય” પણ મળે છે.

પ્રાણી, ગાય-પશુ માટે દાન
ગૌમાતા, ગાય, કૂતરાં, બકરા અથવા અન્ય પશુઓને દાન આપવાથી નૈતિક અને આધ્યાત્મિક પ્રગતિ થાય છે. “ગાય-દાન” કરવાથી ઘરમાં ધન, આરોગ્ય અને શુભકાર્યની સક્રિયતા વધે છે. મનની શુદ્ધિ, આત્માના ઉન્નતિ અને વર્ષભર માટે શુભ ઉર્જાનો પ્રારંભ છે।
“જ્યાં મનથી દાન થાય છે, ત્યાં લક્ષ્મીજીનું નિવાસ થાય છે.

લે: “ह्रीं” ચિંતના શ્રી જી (ભક્તિ સૂરી સમુદાય)